بوی باران | صدای عدالت و آزادی تارنمای سازمان عدالت و آزادی ایران اسلامی
ویژه نامه به پاس طبیعت
مروری بر رویدادهای زیست محیطی سال ۱۳۹۳
به کوشش: پریسا حسینی
زیر نظر: کمیسیون محیط زیست سازمان عدالت و آزادی ایران اسلامی
آشوراده، دهی در مرکز شبه جزیره میانکاله در شهرستان بندرترکمن، تنها جزیرهٔ ایرانی دریای خزر است که سال هاست در برابر واگذاری به بخش خصوصی مقاومت کرده است!
سواحل جزیره‌ی کوچک آشوراده به عنوان بخش مهمی از پناهگاه حیات‌وحش میانکاله، دروازه‌ی ورود به این ذخیره‌گاه ارزشمند زیست‌کره در جنوب شرق دریای مازندران است،
این جزیره جزو ۵۹ منطقه بین المللی ذخائر طبیعی اعلام شده و به ثبت رسیده است که در سده‌های گذشته در پی عملکرد و فعالیت گروه‌های انسانی با حفر کانال از توده اصلی خشکی خود (شبه جزیره میانکاله) جدا افتاده‌است. آشوراده در سال ۱۳۵۴ جزو نخستین مناطق زیست کره جهان معرفی و ثبت شد در همین حال در کنوانسیون جهانی رامسر در زمره تالاب های مهم دنیا قرار گرفت و سومین اهمیت این منطقه نیز عضویت آن در پناهگاه حیات وحش است که در تمامی ایام سال میزبان انواع پرندگان است؛ جزو معدود زیستگاه‌های فک خزری، محل تخم‌گذاری مهم‌ترین ماهیان خاویاری دنیا و امن‌ترین زیستگاه پرندگان برای زادآوری و تنها بازمانده‌ی جنگل‌ها و بیشه‌زارهای جلگه‌ای ایران در ساحل دریای مازندران است.
بحث واگذاری آشوراده نخستین بار در دولت سیدمحمد خاتمی و ریاست معصومه ابتکار بر سازمان محیط زیست در سال ۱۳۸۳ مطرح شد. در آخرین جلسات هیات دولت در زمان محمد خاتمی، دولت واگذاری ۳۸۰ هکتار از این جزیره به شرکت خصوصی “مناطق گردشگردی جهان” را تصویب کرد. اما در نتیجه پیگیری کارشناسان و فعالیت های رسانه ای در آن زمان، سازمان بازرسی کل کشور نیز به تخلفات برخی مدیران استانداری گلستان و غیرقانونی بودن واگذاری اشاره کرد.
با روی کار آمدن دولت محمود احمدی نژاد و در دوره ریاست فاطمه واعظ جوادی به ریاست سازمان محیط زیست، مصوبه واگذاری جزیره آشوراده به عنوان یکی از اصلی ترین مناطق حفاظتی پناهگاه حیات وحش میانکاله با پیگیری سازمان بازرسی کل کشور باطل شد. در پایان دوره ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد امتیاز سرمایه‌گذاری در آشوراده به یک شرکت واگذار شد که انتقادات و مناقشاتی را در پی داشته است.
اما این موضوع مجددا با روی کارآمدن دولت حسن روحانی و ریاست معصومه ابتکار بر سازمان محیط زیست مطرح شد. با اعلام موافقت دولت و سازمان محیط زیست با واگذاری این منطقه به بخش خصوصی، کارشناسان محیط زیست نسبت به این اقدام و احتمال تخریب زیست محیطی و آسیب به زیست بوم این منطقه هشدار دادند.
به اعتقاد اسماعیل کهرم مشاور معصومه ابتکار، واگذاری مدیریت این منطقه برای توریسم به معنای ساخت هتل های ۲۰ طبقه، هجوم جمعیت و درخواست هایی مانند ساخت تله کابین، جت اسکی، افزایش آلودگی ها، افزایش سر و صدا، تجمع زباله ها و ورود پساب ها به تالاب و هجوم انواع ماشین ها و درخواست برای پارکینگ و… است.
این واگذری با موج وسیع فعالیت های اعتراضی سازمان های مردم نهاد و جوامع محلی و … همراه بود که از جمله آن می توان به تشکیل ستاد مردمی نجات آشوراده (سمنا)، انتشار نامه های سرگشاده و هم چنین صدور بیانیه از جانب بیش از ۸۰ سازمان مردم نهاد فعال در حوزه محیط زیست و دیگر انجمن ها اشاره کرد. در این بیانیه خواستار لغو تفاهم نامه ای شدند که میان سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای تبدیل عرصه‌ی مفید جزیره‌ی آشوراده به گردشگری امضا شده است.
و اما این پایان ماجرای آشوراده نیست…
