امیر تاکی، رییس کمیته آموزش و پژوهش منطقه اصفهان سازمان عدالت و آزادی
یکی از تفاوت های ماهوی انسان نسبـــت بــــه سایـــــر موجودات، شناخــــت ابعـــا د وجودی خویش است. به این معنا که انسان باید بداند کیست و بر ظرفیت های وجودی خود آگاه باشد. معنا کردن بشر بدون در نظر گرفتن هویت، مقولهای ناممکن است. این انسان است که به دنبال یافتن درونیات خود دست به کنکاش می زند و از پس آن، جهان پیرامونی خود را واکاوی می کند. اوست که می خواهد بداند چگونه پای بر جهان گذارده و قرار است چه مسیری را بپیماید.اوست که آینده را می جویـد و آن را جـز در گذشــته خویـش و راهـــــی که در حال می پیماید، نمی یابد.
پس در این مجال، یافتن هویت، او را از غیرانسانی شدن می رهاند.این یافتن هویت در گروی بسیاری از مولفه های درونی و پیرامونی فرد است. مولفه هایی چون جغرافیا و اقلیم، فرهنگ و منش، تاریخ و سیاسـت، اقتصـاد و معاش زندگیاش. هویت می تواند امری فردی باشد یا جمعی. این یادداشت حول هویت جمعی است. هویتی که با حضور در اجتماع انسانی شکل میگیرد و به ایفای نقش خود می پردازد.
این مولفه هایی که بیان شد، مجزا از هم و تفکیک شده نیستند. پیوندهای آشکار و پنهان میان آنها، کلیت هویت اجتماعی را پایه ریزی می کنند. بنابراین نادیده انگاشتن برخی، ساختار هویت اجتماعی را تهدید می کند. برای مثال اثربخشی حوزه اقتصاد و معیشت بر تغییر ساختارهای هویتی در زمـــان هــــایی که رکود اقتصادی یا رشد آن، بر تعامــــلات سیاسی و کنشهای فرهنگی به خوبی قابل مشاهده و ارزیابی است.
باورهای آیینی و تعلقات تــــاریخی و اساطیــــری نیــز در ارتبـاط با دیگــر مولفه ها، نقش اساسی بازی می کنند.احســــاس تــــعلــــق بــه گذشـتــــــهای روشـــــــن و بــــا افتـــخـــــار، حال و آیــنـــــدهای روشــــــــن و پرامید را رقــممیزنــــد. ایـــــن احساس تـعـلق مـیـــراث ارزشمنــــــدی اســت که تاریخ بــــرای آینـــدگان برجا میگذارد. اهمیـــت پرداختــــن بـــه اسطــــورههــــا و میراث گـذشتگان، عامـــــلی تعیینکننده در بـــافــــــت فرهنگ و جهان بینی جوامع است. توجـــه به هویتهای تاریخی، از جمله عوامل تقویت کننده سرمایه اجتماعی است. سرمایه ای که بر اساس ارزشهـــا، اخلاق و کارکردهای زندگی جمعی معنا می یابد.
اگر عنصر سرمایه اجتماعی در جامعه ای تضعیف شود، یکــــی از پیامدهای مهم آن، اجتماعگریزی و کاهـش همــــکاری و مشارکتهـــای مــــدنـــی است. جامعه با سرمایه اجتماعی اندک به مثابه اقتصاد بدون پشتوانه مالی است.در صورت تضعیـــف سرمایه اجتماعی، روابط اعضای جامعه با یکدیگر دچار خلل و آسیب میشود و همدلی و احساس مسئولیت اجتماعی تنزل مییابد. توجه به سرمایه های نمادین تاریخی و ملی، علقههای جمعی مردم را همگرا میکند. این همگرایی علقه ها سبب بازیابی همدلی و مشارکت های اجتماعی در عین تکثر و تنوع بافتهای مختلف فرهنگی می شود. در این حالــــت است که مفهــــوم سرنوشــــت جمعی در جامعـــــه ریشــــه می دواند. امیـــد به آینده و تلاش برای ساختـــــن آینده ای بهتر و درخشانتر، از ثمرههای این افزایش سرمایه های اجتماعیاست. همه می دانند در برابر خود و جامعه خود مسئول هستند، ولی مهم ایفای نقش اجتماعی افراد در این مسیر است.
نامگذاری یک روز در قالب روز ملی اصفهان و اختصاص یک نماد تاریخی برای آن، در مسیر تقویت سرمایه های اجتماعی است. روز ملی اصفهان تلفیقی از بازیابی هویت تاریخی و اسطوره ای به همراه هویت اقلیمی و جغرافیایی است که می تواند بر دیگر مولفه های هویتی نیز اثرگذار باشد. توجه هر چه بیشتر به تاثیر هویت اجتماعی میتواند زمینه را برای گشوده شدن برخی از گرهها و سامان بخشیدن به برخی از نابهسامانیها فراهم کند.